„Ég óska þess að óskin mín rætist“: Upplifun barna af sýningunni Óskir íslenskra barna

Samfélagslist er félagslegt listform sem er unnið í samvinnu við borgara með það að markmiði að vekja athygli á samfélagsástandi. Listformið er notað til að benda á stöðu þeirra sem þykja standa höllum fæti innan samfélaga og fá um það umræðu með það markmið að bæta stöðu þess hóps. Niðurstöður rannsókna benda til þess að vekja þurfi athygi á stöðu barna og þá sérstaklega barna sem búa við fátækt og ofbeldi. Í tilefni 25 ára afmælis Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og stofnun Barnaheilla - Save the children á Íslandi var opnuð samfélagslistasýning Óskir íslenskra barna sem er gjöf til allra barna á Íslandi. Tilgangur sýningarinnar var að skapa grundvöll til að opna umræðu um áhrif ofbeldis og fátæktar á börn. Markmið þessarar rannsóknar er að greina inntak óska og skilaboða barna sem sáu sýninguna og varpa ljósi á upplifun þeirra. Rannsóknarspurningar voru eftirfarandi: Hverjar voru óskir barna og skilaboð eftir að hafa skoðað sýninguna Óskir íslenskra barna? Hvernig getur virk þátttaka barna í samfélagslist líkt og í sýningunni Óskir íslenskra barna haft áhrif á stöðu þeirra? Hvernig geta skilaboð barna frá sýningunni Óskir íslenskra barna nýst í starfi félagsráðgjafa? Við vinnslu rannsóknar var eigindlegum aðferðum beitt. Unnið var með fyrirliggjandi gögn og þau þemagreind. Niðurstöður benda til þess að með sýningunni hafi tekist að beina athygli að áhrifum ofbeldis á börn og fá börn til virkrar þátttöku með því að tjá sig um upplifun sína. Áhrif sýningarinnar vakti mismunandi hughrif meðal barnanna. Öll áttu þau sér óskir um að breyta einhverju í eigin lífi eða annarra. Því er hægt að draga þá ályktun að samfélagslist af þessu tagi gefi börnum mikilvægt tækifæri til þess að vera virkir þátttakendur og koma hugsunum sínum á framfæri. Niðurstöðurnar geta gefið félagsráðgjöfum mikilvægar vísbendingar um áhrif ofbeldis og fátæktar á líðan og hugsanir barna. Lykilhugtök: Börn – fátækt – ofbeldi – samfélagslist - þátttakaCommunity art is a social art form made in cooperation with citizens aiming towards drawing attention to a certain social situation. The art form is used to highlight the status of those who are considered disadvantaged in the community and start a discussion with the aim of improving their position. Research results show the need to draw attention to the needs of children and especially children experiencing poverty and violence. On the 25th anniversary of both The Declaration of the Rights of the Child and founding of the organization Barnaheill - Save the Children Iceland a community art exhibition called Óskir íslenskra barna (e. Icelandic children’s wishes) was opened. The exhibition is a gift to all children in Iceland. The purpose of the exhibition is to create a basis for open discussion about the impact of violence and poverty on children. The aim of this study is to analyze the meaning of the children’s wishes and messages and reveal their experience. The research questions were: What were the children’s wishes and messages after viewing the exhibition Óskir íslenskra barna in 2014-2016? How can the active involvement of children in community art such as the exhibition Óskir íslenskra barna affect their position in the community? How can the children’s messages from the exhibition Óskir íslenskra barna be useful for social workers daily work? In the research process qualitative methods were used. The research is based on existing data which were thematic analyzed. Results indicate that the exhibition succeeded in drawing attention to the impact of violence on children and get children to actively participate by stating their experiences. The effect of the exhibition attracted different impressions among the children. All of them wished to change something in their lives or others. It can therefore be concluded that the social art of this kind gives children an important opportunity to actively participate and bring their thoughts across. The results can give social workers important implications of the impact of violence and poverty on emotions and thoughts of children. Key words: Children - poverty - violence – community art - participatio